Osmanlı Çingeneleri; Hukuki Düzenlemeler Işığında

Bu çalışma, Osmanlı İmparatorluğu ve Çingeneler dediğimizde bu ikilinin hukukun neresinde kesiştiği üzerine bir giriş amacını gütmektedir. Bir imparatorluk dendiğinde onun tarihsel süreci ve belgeleri, başvurulacak temel kaynaklardır. * * * İlk hukuki düzenleme ile sondan bir önceki arasında neredeyse amaç ve yaklaşım açısından bir farklılık pek göze çarpmaz, birbirini takip eder ve geliştirir. Son düzenleme ise Tanzimattan sonra yapıldığı için hem daha detaylı, hem de geçmiştekilerin sorunlarını da giderici öğeler içermektedir. Tanzimatın oluşumunda Avrupanın değişen yüzü, savaşların sürekliliği ve kaybedilen topraklar, Fransız Devriminin, İnsan ve Vatandaş Hakları Bildirgesinin önemli etkileri olmuştur. Bu etkilerin sonucunda devlet tarafından vatandaş ve vatandaşlık hakları tanımlanmış, kollanıp korunması için gerekli kurallar ve koşullar dile getirilmiştir. * * * Hukuki düzenlemeler, Çingenelerin sevk idarelerinin ötesinde sosyal ilişkilerini de belirlemekte, ayrıca Çingenelerin hareket ve ilişkilerini tayin edenlerin, idarecilerin ve bu işlerin çekip çevrilmesinde sorumlu ve yardımcı olanların durumlarını belirlemekte, onların Çingenelerle davranış ve ilişkilerini de tanımlamaktadır. Bu yüzden Çingane Yazmak İçin Tayin Olunan Emine ve Katibine Hükm başlıklı düzenleme ayrı bir önem arz etmektedir.