Din Öğretiminde Birey ve Toplum Tasavvuru

Bu araştırmanın konusu örgün din öğretiminin yetiştirmek istediği insan profilini birey ve toplum merkezli ideolojik unsurlar açısından ele alıp incelemektir. Bu doğrultuda araştırmanın temel problemini “Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersleri, birey ve toplum merkezli ideolojiler açısından nasıl bir insan yetiştirme potansiyeline sahiptir?” sorusu oluşturmuştur. Bu bağlamda araştırmanın amacı da ortaöğretim DKABderslerinin yetiştirmek istediği insan profilini birey ve toplum merkezli ideolojik unsurlaraçısından deşifre etmektir. Türkiye’de din öğretiminin politik boyutuyla ilgili çeşitliçalışmalar olmasına rağmen ideoloji tasnifi üzerinden örgün din öğretiminin analizineodaklanan herhangi bir çalışmanın olmaması, bu araştırmanın özgün değerini oluşturmaktadır.Çalışmanın temel problemine cevap bulmak adına nitel araştırma yöntemlerinebaşvurulmuştur. Bu bağlamda araştırmada durum çalışması deseni kullanılmış; verikaynakları olarak 2018 DKAB Öğretim Programı, ders kitapları ve DKAB öğretmenleriseçilmiştir. Araştırmada veri toplama tekniği olarak doküman analizi ve görüşme tekniklerindenyararlanılmıştır. Program ve ders kitaplarından veri toplamak için kontrollisteleri; öğretmenlerin görüşlerine ulaşmak için de yarı yapılandırılmış görüşme formukullanılmıştır. Elde edilen bulgular, içerik analizi ölçütlerine göre değerlendirilmiş vekimlik, otorite, özgürlük, adalet-eşitlik, kendini gerçekleştirme ile epistemik yaklaşım veeleştirel düşünme olmak üzere altı temada incelenmiştir. Araştırma sonucunda kimlikve otorite temalarında toplum merkezli ideolojik unsurların; özgürlük, adalet-eşitlik vekendini gerçekleştirme temalarında ise birey merkezli ideolojik unsurların daha baskınolduğu tespit edilmiştir. Epistemik yaklaşım ve eleştirel düşünme teması bağlamında diğertemalardan farklı olarak birey ve toplum merkezli ideolojik unsurların daha dengelibir dağılım gösterdiği ortaya çıkmıştır.